Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pabianicach

---

Historia

W pierwszej połowie XIX wieku, gdy przemysł w Pabianicach zaczął intensywnie się rozwijać, do miasta przybywała rosnąca liczba niemieckich imigrantów, którzy wyznawali wiarę protestancką. Rytuały ewangelickie odbywały się od roku 1804 w Zamku Kapituły Krakowskiej, dzięki księdzu Friedrikhowi Wilhelmowi Schrammowi, który przyjeżdżał z Piotrkowa. Parafia ewangelicko-augsburska w Pabianicach została formalnie erygowana w 1818 roku, jednak pomimo spełnienia wszystkich wymaganych procedur, jej działalność nie rozpoczęła się od razu.

Dopiero w 1827 roku nastąpiło ponowne erygowanie parafii i podjęto decyzję o budowie kościoła parafialnego. Początkowo wspólnota obejmowała 320 rodzin z Pabianic oraz okolicznych miejscowości, takich jak Markówki, Starowa Góra czy Bukowiec. Budowę świątyni, poświęconej świętym Piotrowi i Pawłowi, zakończono w latach 1827-1832, a w kolejnych latach kościół był rozbudowywany i wzbogacany o nowe elementy. W tym samym czasie zorganizowano cmentarz ewangelicki, usytuowany obok istniejącego cmentarza katolickiego. W latach 70. XIX wieku na terenie parafii powstał ogród spacerowy przy ulicy Zamkowej.

Do roku 1904 zbór pabianicki zrzeszał około 12 400 wiernych, co czyniło go jednym z większych zborów w Polsce. Wprowadzenie porannych i wieczornych nabożeństw, także w języku polskim, znacznie wpłynęło na duchowe życie wspólnoty. Rozpoczęto organizację godzin biblijnych, nabożeństw dla dzieci oraz świąt misyjnych. Obok duchowej posługi, parafia aktywnie działała na polu oświaty, prowadząc dziesięć szkół elementarnych i jeden kantorat, w których kształciło się960 dzieci. Powstała także Ochronka Ewangelicka, zapewniająca opiekę przedszkolakom. W roku 1900 otwarto dom starców, a również funkcjonowały organizacje, takie jak Ewangelicko-Augsburskie Towarzystwo Opieki nad Dziewczętami (Jungfrauenverein), Ewangelicko-Augsburskie Towarzystwo Młodych Mężczyzn (Jünglingsverein) oraz Stowarzyszenie Kobiet Wyznania Ewangelickiego (Frauenverein), które koncentrowało się na pomocy osobom ubogim i chorym.

Rozkwit wspólnoty protestanckiej w Pabianicach został zakłócony przez wydarzenia II wojny światowej. W 1943 roku proboszcz został zmuszony do walki na froncie z powodu swojego oporu wobec nazistów oraz konfliktu z gestapo. Po wojnie parafia długo pozostawała bez stałego proboszcza, a Mieczysław Moczar zakazał odprawiania nabożeństw ewangelickich. W czasach PRL wieńce duszpasterską pełnili duchowni z Zduńskiej Woli. Dopiero w 1973 roku, parafia na nowo zyskała stałego proboszcza.

Współczesna działalność

W każdym tygodniu, nabożeństwa odbywają się w kościele parafialnym, który mieści się w Pabianicach przy ul. Zamkowej 8, odbywają się w każdą niedzielę.

Na szczególną uwagę zasługuje wydarzenie mające miejsce w ostatnią niedzielę każdego miesiąca, kiedy to koncerty z cyklu Muzyczna Niedziela są organizowane pod artystycznym kierownictwem Magdaleny Hudzieczek-Cieślar.

Co roku w październiku, parafia razem z Urzędem Miejskim organizuje Międzynarodowy Festiwal „Muzyka Świata w Pabianicach”. W jego trakcie goszczą wybitni instrumentaliści oraz wokaliści z różnych krajów, takich jak Francja, Holandia, Wielka Brytania, Korea, Słowacja, Rosja, Ukraina, Gruzja, czy Grecja, a także z Polski.

Na terenie parafii działa również chór parafialny, który występuje zarówno na zjazdach chórów diecezjalnych, jak i podczas uroczystości ekumenicznych.

Nieopodal kościoła usytuowany jest dom mieszkalny pastorów, wzniesiony w stylu neogotyckim w latach 1900–1902, w którym obecnie znajdują się kancelaria parafialna i mieszkanie księdza.

Proboszczowie parafii

Historia proboszczów w Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Pabianicach jest bogata i sięga początków XIX wieku. Wśród ich najważniejszych postaci znajdują się:

• ks. Samuel Friedrich Jäckel, który pełnił swoją funkcję od 1818 do 1822 roku,
• wakat, trwający od 1822 do 1827 roku,
• ks. Johannes Gottfried Hayn, który sprawował urząd od 1827 do 1832 roku,
• ks. Daniel Biedermann, aktywny w latach 1832-1875,
• ks. Wilhelm Zimmer, który kierował parafią od 1875 do 1898 roku,
• ks. Rudolf Schmidt, pełniący swoją rolę od 1898 do 1938 roku,
• ks. Juliusz Horn, który był proboszczem w latach 1938-1943,
• ks. Müller, sprawujący obowiązki od 1943 do 1945 roku,
• ks. Henryk Wendt, a tymczasowy administrator w okresie braku stałego proboszcza w latach 1945-1953,
• ks. Gustaw Kraina, który pełnił swoje obowiązki do 1967 roku,
• ks. Jan Polok, aktywny od 1973 do 1978 roku,
• bp Mieczysław Cieślar, który był proboszczem w latach 1978-1996,
• bp Jan Cieślar, który sprawuje tę funkcję od 1996 roku.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pabianicach

---