Roman Gajda

---

Życiorys

Roman Gajda przyszedł na świat w rodzinie robotniczej, gdzie jego ojciec pracował jako tkacz, a matka była prządką. Difficult conditions of living nie pozwoliły mu na kontynuowanie edukacji, więc zakończył ją na szkole podstawowej. W wieku 18 lat zadebiutował ze swoimi utworami – wierszami oraz prozą w „Gazecie Pabjanickiej”. Tuż przed wybuchem II wojny światowej napisał swoją pierwszą autobiograficzną powieść pt. Miasto mojej młodości, która rozgrywa się w Pabianicach. Chociaż miała być opublikowana przez Wydawnictwo „Rój”, plan ten pokrzyżował wybuch wojny.

Podczas hitlerowskiej okupacji Gajda musiał ukrywać się przed niemiecką policją z powodu artykułu, który napisał, w którym ośmieszał Hitlera. W końcowych latach wojny podjął pracę w redakcji „Głosu Ludu”, a potem w Polskiej Agencji Wydawniczej. W 1948 roku zakończył pisanie powieści fantastycznonaukowej Ludzie ery atomowej. Niestety, jego zamiar przeredagowania dzieła zgodnie z wymogami socrealizmu sprawił, że zdecydował się nie publikować go wówczas. Ostatecznie powieść ujrzała światło dzienne dopiero w 1957 roku, w czasie odwilży.

Antoni Smuszkiewicz twierdzi, że gdyby Ludzie ery atomowej ukazali się w rok po jej ukończeniu (rok po Schronie na Placu Zamkowym Ziemińskiego, a trzy lata przed Astronautami Lema), miałaby szansę otworzyć nowy rozdział w historii polskiej fantastyki science fiction. Niestety, wydanie osiem lat po napisaniu sprawiło, że w porównaniu do dzieł Lema była anachroniczna i nie wpłynęła na rozwój polskiego science fiction powojennego.

W 1970 roku, mimo braku formalnego wykształcenia filologicznego, Gajda opublikował Wybór idiomów angielskich w Wydawnictwie „Wiedza Powszechna”, które było wznawiane kilkukrotnie w kolejnych latach. Był również autorem radiowego słuchowiska Tahiti. Jego dzienniki z lat 1945–1960 pozostały w rękopisie.

---

Oceń: Roman Gajda

---