Bogdan Józef Gajewicz, urodzony 7 lipca 1901 roku w Pabianicach, to postać niezwykle ważna w polskiej historii. Jego życie zakończyło się w 1969 roku w Nowym Jorku, gdzie spędził ostatnie lata.
Był on nie tylko adwokatem, ale również publicystą, który z zaangażowaniem działał w ramach Stronnictwa Narodowego. Jego działalność oraz wpływ na życie społeczne i polityczne były niezwykle istotne w kontekście tamtych czasów.
Życiorys
„W 1920 roku Bogdan Gajewicz ukończył Państwowe Gimnazjum im. M. Kopernika w Łodzi, a następnie kontynuował naukę na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując tam dyplom w 1924 roku, co poświadcza jego zaangażowanie w edukację. W 1925 roku podjął dalsze studia w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. Również w roku 1921 współuczestniczył w zakładaniu Koła Akademików Pabianiczan w Pabianicach, w którym zyskał znane grono znajomych i współpracowników. W 1922 roku stał się członkiem Młodzieży Wszechpolskiej oraz Związku Ludowo-Narodowego, a jego rola w tych organizacjach była znacząca o czym świadczy fakt, że od 1926 roku był częścią Obozu Wielkiej Polski, a w 1928 roku dołączył do Stronnictwa Narodowego.
Gajewicz pełnił również funkcje radnego Rady Miejskiej w Radomiu w dwóch okresach: od 1927 do 1930 roku oraz od 1935 do 1939 roku. Jednakże jego kariera nie była wolna od kontrowersji. W 1931 roku stanął w obliczu oskarżeń w procesie 15 radnych, którzy to wydali protest przeciwko znęcaniu się oficerów nad posłami w Brześciu oraz przeciwko policyjnej masakrze robotników, która miała miejsce przed kinem „Świt” w Radomiu. Choć skazany na 3 miesiące więzienia, ostatecznie wymierzono mu karę grzywny wynoszącą 500 zł.
W latach 1930-1939 prowadził własną kancelarię adwokacką w Radomiu. Jako obrońca zyskał renomę, reprezentując takich ludzi jak uczestnicy tzw. wyprawy myślenickiej Adama Doboszyńskiego oraz Jędrzeja Giertycha w związku z książką pt. „Tragizm losów Polski”. W obliczu wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, udał się do Rumunii, gdzie został internowany w obozie Ocnele Mari. W 1940 roku udało mu się uciec i przedostać do Marsylii. Od kwietnia do czerwca 1940 roku służył w kompanii samochodowej I Dywizji Grenadierów, gdzie jako dowódca plutonu brał udział w walkach w Lotaryngii oraz na południu Francji, gdzie uczestniczył w działaniach ruchu oporu.
Po 1941 roku Gajewicz zaangażował się w kierownictwo emigracyjnego Stronnictwa Narodowego, zostając członkiem tajnego Komitetu Politycznego. W latach 1942-1945 sprawował pieczę nad kombatantami oraz inwalidami wojennymi, działając w ramach Polskiego Czerwonego Krzyża. Po wojnie kontynuował naukę, studiując cywilizację francuską na Sorbonie w latach 1945-1946, a także pełnił szereg istotnych funkcji w organizacjach kombatanckich i emigracyjnych.
Gajewicz był wiceprezesem Wydziału Wykonawczego Stronnictwa Narodowego, a później w latach 1948-1956 pełnił rolę prezesa tej organizacji we Francji. Działał również jako radca prawny Polskiego Związku Inwalidów Wojennych we Francji (1947-1953 oraz 1956-1957) oraz był wiceprezesem Związku Polskiego Uchodźstwa Wojennego i prezesem jego sądu we Francji (1955-1957). W 1957 roku osiedlił się w Stanach Zjednoczonych, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu politycznym polskiej emigracji, obejmując funkcję wiceprezesa emigracyjnej Rady Jedności Narodowej od 1958 roku. Ponadto w 1961 roku zainicjował działalność Instytutu im. Romana Dmowskiego w Nowym Jorku. Bogdan Gajewicz został pochowany na cmentarzu w Doylestown w Pensylwanii, pozostawiając po sobie pamięć jako osoba zaangażowana w walkę o prawa Polaków za granicą.
Publicystyka
Bogdan Gajewicz to postać o bogatym dorobku dziennikarskim, znany był przede wszystkim jako redaktor i publicysta. Pracował w wielu wpływowych czasopismach, które miały znaczenie w polskim życiu kulturalnym i informacyjnym.
W latach 1925-1930 pełnił funkcję redaktora w „Słowie Radomsko-Kieleckim”, gdzie wniósł swoje doświadczenie i zmysł dziennikarski. W kolejnych latach publikował w takich gazetach jak „Warszawski Dziennik Narodowy”, „Prosto z Mostu”, „Kurier Poznański” oraz „Orędownik”, co przyczyniło się do jego renomy jako publicysty.
W 1934 roku objął stanowisko redaktora naczelnego „Gazety Radomskiej”, co stanowiło kolejny krok w jego karierze zawodowej. Jego talent do redagowania oraz umiejętność prowadzenia dyskursu publicznego były niezwykle cenione w środowisku dziennikarskim.
Po wojnie, na emigracji, kontynuował swoją działalność publicystyczną, współpracując z takimi tytułami, jak „Myśli Polska” (1945-1956), „Placówka”, „Słowo Polskie” oraz „Horyzonty”. Jego prace na obczyźnie przyczyniły się do zachowania świadomości narodowej Polaków w trudnych czasach.
W latach 1954–1956 Gajewicz był redaktorem „Biuletynu Narodowego” w Paryżu, co było dowodem na jego zaangażowanie w polskie sprawy na arenie międzynarodowej. Oprócz działalności dziennikarskiej, jest także autorem tłumaczenia „Brewiarza dyplomatycznego” Baltasara Graciána, które ukazało się w Paryżu w 1949 roku oraz w Warszawie w 2009 roku.
Odznaczenia
Odznaczenia Bogdana Gajewicza odzwierciedlają jego niezwykłe osiągnięcia oraz służbę w trudnych czasach. Wśród nich wymienia się:
- srebrny Krzyż Zasługi z mieczami,
- Croix de Guerre 1939-1945 – Francja,
- Médaille Commémorative Française de la Guerre 1939–1945 – Francja.
Przypisy
- a b c d e f g StanisławS. Kilian StanisławS., „Biuletyn Narodowy” (1954-1959) i „Biuletyn Stronnictwa Narodowego w Stanach Zjednoczonych A.P.” (1960-1988), „Państwo i Społeczeństwo” (2), Oficyna Wydawnicza AFM Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne Sp. z o.o., 2010 [dostęp 06.12.2023 r.]
- Nasz Wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906–2006. Zarys historyczny, wspomnienia. Henryk Władysław Skorek (red.). Łódź: I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Łodzi i Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi, 2006.
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Mariusz Bałaziński | Dominika Rydz | Samuel Faust | Ireneusz Bieniaszkiewicz | Feliks Pociejewski | Ludwik SchweikertOceń: Bogdan Gajewicz