Franciszek Roliński

Syn Jana, rozpoczął swoją edukację w 1616 roku, zapisując się na studia w Akademii Krakowskiej. Dwa lata później uzyskał tytuł bakałarza, a w 1622 roku obronił magisterium z zakresu sztuk wyzwolonych. W okresie od 1622 do 1627 roku prowadził wykłady na tej samej uczelni. Kontynuując swoją karierę edukacyjną, udał się do Padwy, gdzie zdobijał tytuł doktora medycyny oraz prawa. Włochy doceniły jego umiejętności lekarskie, co zaowocowało propozycją objęcia posady lekarza u posła Rzeczypospolitej Weneckiej w Konstantynopolu. Pomimo ciekawej oferty, Roliński postanowił wrócić do Krakowa, gdzie na początku lat 30. poślubił Elżbietę z Łojów. W 1641 roku przyjął prawo miejskie i rozwinął swoją praktykę lekarską w regionie, stając się m.in. lekarzem wojewody krakowskiego Stanisława Lubomirskiego.

Od 1642 roku był profesorem na Akademii Krakowskiej, obejmując katedrę medycyny po Krzysztofie Naymanowicu. W trakcie swojego życia wielokrotnie zasiadał w radzie miejskiej, pełniąc funkcje burmistrza oraz fizyka miejskiego od 1649 roku. W 1656 roku stał się częścią sporów politycznych, kiedy to wraz z innymi członkami rady sprzeciwił się złożeniu hołdu królowi szwedzkiemu Karolowi X Gustawowi, co skłoniło go do opuszczenia Krakowa. Po powrocie w październiku 1657 roku, został powołany na pierwszego rektora Akademii Krakowskiej po jej wyzwoleniu z rąk szwedzkich.

W ciągu swojego życia Roliński, prowadząc jednocześnie rozległą praktykę lekarską, zdobył znaczne bogactwo, w tym kamienicę w Krakowie oraz wieś Stęgoborzyce. Zyskał także reputację kontrowersyjnej postaci; w 1660 roku jako burmistrz wydał polecenie strzelania do grupy studentów, co zakończyło się tragedią – śmiercią jednego ze studentów. Ten incydent doprowadził do procesu sądowego, w wyniku którego nałożono na niego karę usunięcia z uczelni, jednak wyrok ten został później anulowany.

Osobiste życie Rolińskiego również obfitowało w dramatyczne wydarzenia. Miał dwóch żon; po śmierci pierwszej żony Katarzyny, z którą miał syna Jana, poślubił w 1652 roku Krystynę z Zalaszowskich. Z drugiego małżeństwa urodzili się mu córka Anna oraz syn Franciszek Benedykt, który ukończył studia na Uniwersytecie Krakowskim. Mimo licznych przeciwności, jego rodzina kontynuowała tradycje akademickie.

Franciszek Roliński zmarł w Krakowie, pozostawiając po sobie skomplikowane dziedzictwo jako lekarz, nauczyciel oraz postać publiczna, której życie było pełne napięć i wyzwań. Został pochowany w kościele Wszystkich Świętych, a jego synowie kontynuowali edukację w atmosferze skomplikowanych relacji rodzinnych i zawodowych.