I Liceum Ogólnokształcące im. Jędrzeja Śniadeckiego w Pabianicach

---

Historia

Szkoła, o której mowa, została powołana do życia w 1898 roku jako siedmioklasowa placówka handlowa, zaprojektowana z myślą o przygotowaniu wykwalifikowanej kadry dla rozwijającego się przemysłu w Pabianicach. Budynek, w którym mieściła się ta instytucja, znajdował się przy ulicy Pułaskiego 14 (dawniej Długiej) i obejmował 13 pomieszczeń oraz dwa mieszkania dla nauczycieli.

W okresie września i października 1898 roku odbyły się pierwsze egzaminy wstępne do Miejskiej Szkoły Handlowej, która przyjęła 132 uczniów do czterech klas. Uroczyste otwarcie miało miejsce 2 października 1898 roku. Już w kilka miesięcy później zaczęła funkcjonować Handlowa Szkoła Żeńska, będąca pierwszą instytucją tego typu od Pabianic po Władywostok. Pierwsze matury swoją historię zaczęły pisać w roku szkolnym 1903/1904.

Na fali rewolucji z 1905 roku zrodziła się nadzieja na powrót swobód narodowych, co miało na celu m.in. wprowadzenie języka polskiego jako języka wykładowego. Ten cel zrealizowano w styczniu 1908 roku, co poskutkowało odejściem większości kadry nauczycielskiej narodowości rosyjskiej. Równocześnie zaczęto wprowadzać stopniowo koedukację, która zakończyła się w roku szkolnym 1911/1912. Po tym okresie w szkole uczęszczały dziewczęta oraz chłopcy w proporcji 1:2.

Chociaż uczniowie byli zobowiązani do płacenia za naukę, uzbierane fundusze okazały się niewystarczające. Na ratunek przybyli przemysłowcy z Pabianic, członkowie Rady Opiekuńczej, na czele z Oskarem Kindlerem, którzy pokrywali znaczną część kosztów utrzymania placówki, wahających się na poziomie 45%.

Wraz z wybuchem I wojny światowej, większość nauczycieli została powołana do armii rosyjskiej, co zmusiło szkołę do zawieszenia działalności w roku szkolnym 1914/1915. Sytuacja zmieniła się dopiero w roku szkolnym 1915/1916, kiedy niemieckie władze okupacyjne zasugerowały jej ponowne otwarcie.

Po zakończeniu wojny i z uwagi na zniszczenia w przemyśle, Rada Opiekuńcza nie mogła dłużej wspierać finansowo szkoły, co doprowadziło do decyzji o przekazaniu jej majątku państwu 23 maja 1919 roku. Wskutek tego 1 sierpnia 1919 roku powstała państwowa szkoła średnia nosząca imię Jędrzeja Śniadeckiego o profilu matematyczno-przyrodniczym.

Rok 1920 był znaczący, ponieważ 67 uczniów klas starszych zdecydowało się wziąć udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a czternastu z nich poniosło śmierć. Z początkiem roku szkolnego 1920/1921, szkoła przekształciła się w jednopłciową, a dziewczynki zaczęły uczęszczać do Gimnazjum im. Królowej Jadwigi, obecnie II Liceum Ogólnokształcące im. Królowej Jadwigi. Wysokie czesne spowodowało, że instytucja stała się dostępna głównie dla elitarnych rodzin, co ograniczało uczęszczanie dzieci robotników.

W wyniku reformy szkolnictwa w Polsce, dokonanej w 1933 roku, gimnazjum zostało przekształcone w czteroklasowe oraz dwuklasowe liceum. Po wybuchu II wojny światowej szkoła została zamknięta przez niemieckiego okupanta, a zajęcia wznowione po zakończeniu konfliktu. 6 lutego 1945 roku w budynku żeńskiego gimnazjum przy ulicy Pułaskiego 29 wznowiono działalność Gimnazjum i Liceum Męskiego.

We wrześniu 1947 roku szkołę przeniesiono do dawnej szkoły nr 9 przy ulicy Partyzanckiej. Od roku szkolnego 1948/49 podjęto próby przystosowania polskiego szkolnictwa do modelu radzieckiego, łącząc siedmioletnią szkołę podstawową nr 11 z czteroletnim liceum. W ten sposób utworzono 11-letnią szkołę ogólnokształcącą z siedzibą przy ulicy Zamkowej, a dyrektorem została Janina Krakowska.

W roku szkolnym 1954/55 zakończono eksperyment i przekształcono ją w I Liceum Ogólnokształcące, które zaczęło funkcjonować w budynku przy ulicy Partyzanckiej 56 (obecnie Szkoła Budowlana). W 1960 roku nowe kierownictwo objęła Irena Sałacińska, która pełniła tę funkcję do 1972 roku. W 1962 szkole przywrócono patrona, a nazwa wróciła do formy im. Jędrzeja Śniadeckiego.

16 czerwca 1962 roku odbyła się ceremonia wmurowania aktu erekcyjnego pod nowy budynek, który został oddany do użytku 14 czerwca 1964 jako Szkoła Pomnik Tysiąclecia nr 769. Tuż przed ceremoniałem miały miejsce ostatnie prace wykończeniowe. W 1967 roku szkoła została przyjęta do grona placówek stowarzyszonych z UNESCO.

Uczniowie I LO od lat 60 XX wieku odnosili znaczące sukcesy w olimpiadach oraz zawodach sportowych. Po Irenie Sałacińskiej w 1972 roku dyrektorem została Maria Kotlicka, która zaaranżowała eksperymentalne metody dydaktyczne, a jej wyniki były publikowane w czasopismach branżowych. Otrzymała również nagrodę Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego za osiągnięcia w edukacji.

W ramach rozwoju wprowadzono różne klasy profilowe, takie jak język angielski, humanistyczna oraz sportowa, jednakże klas sportową oraz humanistyczną zaniechano po kilku latach, a zamiast tego wprowadzono klasę z rozszerzonym językiem niemieckim. Wysoki poziom nauczania pozwolił na kontynuację edukacji na uczelniach wyższych przez ponad 80% absolwentów, co potwierdzają rankingi szkół z 2013 oraz 2016 roku, w których I LO zajęło 26 miejsce w województwie łódzkim oraz 284 w Polsce.

W 1971 roku z inicjatywy Tadeusza Piekarka powstało Koło Turystyczne „Amonit”, które przetrwało do dzisiaj pod kierownictwem Zygmunta Szmidta. W latach 1976–1982 funkcję dyrektora pełnił Leonard Struzik. Z dniem 1 września 1979 roku Liceum przemianowano na Zespół Szkół Ogólnokształcących, co spowodowało przyjęcie uczniów z wyższych klas szkoły podstawowej.

W grudniu 1981 roku, w trudnym czasie stanu wojennego, nauczyciele pełnili dyżury całodobowe, a z powodu godziny milicyjnej studniówka nie mogła się odbyć w styczniu 1982 roku. Właśnie w tym roku na stanowisku dyrektora zasiadła Jadwiga Świgulska, a placówka ponownie przywróciła nazwę I Liceum Ogólnokształcącego.

W nocy z 9 na 10 marca 1988 roku w szkole wybuchł pożar, którego źródłem był młody podpalacz. Zniszczona została wówczas kancelaria, pomieszczenia pracowni biologicznej i fizycznej oraz Izba Pamięci Narodowej, gdzie znajdują się ważne artefakty, w tym sztandary szkoły z lat 1925 oraz 1964.

W 1992 roku nową dyrektorką została Anna Jaruga, która pełniła tę rolę aż do 2001 roku. To podczas jej kadencji zorganizowano obchody jubileuszu 100-lecia szkoły, które miały miejsce w 1998 roku. Na uroczystości spotkali się absolwenci, a także poświęcono nowy sztandar, sfinansowany ze składek absolwentów.

Z okazji stulecia szkoły wydano również książkę pod redakcją Norberta Hansa, która dokumentowała historię I LO pt. „100 Lat Liceum Ogólnokształcącego im. Jędrzeja Śniadeckiego w Pabianicach 1898–1998”. Od 2014 roku instytucja współpracuje z Uniwersytetem Łódzkim oraz Uniwersytetem Medycznym w Łodzi.

W 2018 roku posadzono eleganckie drzewo „Dąb Jędrzej” oraz zakopano kapsułę czasu, która ma być otwarta za kontyngent 100 lat, w roku 2118.

29 marca 2022 roku w I LO miała miejsce druga edycja konkursu matematyczno-religijnego zorganizowanego pod patronatem Starostwa Powiatowego w Pabianicach oraz Wydziału Katechetycznego Archidiecezji Łódzkiej. Konkurs spotkał się z chłodnym przyjęciem przez społeczeństwo, a w sieci pojawiły się nieprzychylne komentarze.

Uczniowie I LO wyróżniają się również osiągnięciami sportowymi, co udowodnili ponownie podczas Jesiennej Licealiady 2024 w biegach przełajowych i pływaniu, zajmując wysokie lokaty.

Dyrektorzy placówki po II wojnie światowej

W historii I Liceum Ogólnokształcącego im. Jędrzeja Śniadeckiego w Pabianicach można wyróżnić wielu dyrektorów, którzy kierowali placówką po zakończeniu II wojny światowej. Każdy z nich wniósł istotny wkład w rozwój oraz funkcjonowanie szkoły, której tradycje sięgają wielu lat wstecz.

• witkowski witold (1945-1948),
• piechota józef (1948),
• krakowska janina (1948-1960),
• irena sałacińska (1960–1972),
• maria kotlicka (1972–1976),
• leonard struzik (1976–1982),
• jadwiga świgulska (1982–1992),
• anna jurga (1992–2001),
• janusz gorzelak (2001–2006),
• alicja bujacz (2006–2017),
• barbara żwańska (2017–obecnie).

Każda z wymienionych osób pełniła swoją rolę z zaangażowaniem i pasją, odgrywając istotną rolę w edukacji kolejnych pokoleń uczniów.

Absolwenci

W gronie absolwentów I Liceum Ogólnokształcącego im. Jędrzeja Śniadeckiego w Pabianicach znajduje się wiele wybitnych postaci, które mają znaczący wkład w rozwój różnych dziedzin nauki i kultury. W szczególności warto wspomnieć o:

• Januszu Alwasiaku – profesorze nauk medycznych, anatomopatologu oraz honorowym obywatele miasta Pabianic,
• Bohdanie Bejzie – profesorze filozofii i biskupie pomocniczym łódzkim oraz honorowym obywatele miasta Pabianic,
• Andrzeju Borowskim – profesorze nauk medycznych specjalizującym się w chirurgii i kardiochirurgii,
• Norbercie Hansie – artyście plastiku, również honorowym obywatele miasta Pabianic,
• Andrzeju Jopkiewiczu (inżynierze) – dr habilitowanym inż., profesorze nadzwyczajnym,
• Jerzym Kasperskim – doktorze nauk medycznych, chirurgu i honorowym obywatele miasta Pabianic,
• Włodzimierzu Kuroczyńskim – dr habilitowanym nauk medycznych, profesorze nadzwyczajnym, chirurgu i kardiochirurgu,
• Szczepanie Łuczaku – leśniku, który stał się jedną z ofiar zbrodni katyńskiej,
• Urszuli Promińskiej (z d. Świstek) – profesorze prawa, kierowniku Zakładu Prawa Własności Przemysłowej Uniwersytetu Łódzkiego,
• Jacku Sicińskim – profesorze nauk przyrodniczych, kierowniku Katedry Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii oraz Zakładu Biologii Polarnej i Oceanobiologii Uniwersytetu Łódzkiego,
• Wojciechu Stecu – profesorze nauk chemicznych zajmującym się chemią bioorganiczną oraz honorowym obywatele miasta Pabianic,
• Bolesławie Szymańskim – profesorze nauk technicznych i matematyku,
• Mirosławie Topolu – profesorze nauk medycznych, ginekologu-położniku, anestezjologu i kierowniku Katedry Anatomii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Każda z tych indywidualności przyczyniła się do zasłużonego rozwoju swoich dziedzin i na stałe wpisała się w historię nie tylko Pabianic, ale i całego kraju.

---

Oceń: I Liceum Ogólnokształcące im. Jędrzeja Śniadeckiego w Pabianicach

---