Janusz Franciszek Alwasiak, urodzony 3 grudnia 1932 roku w Pabianicach, to postać, która wpisała się w karty polskiej medycyny. Przyczynił się do rozwoju nauk medycznych, stając się profesorem oraz doktorem habilitowanym w tej dziedzinie. Jako wybitny nauczyciel akademicki, przekazywał swoją wiedzę kolejnym pokoleniom studentów, inspirując ich do dalszego rozwoju.
W swoich działaniach zaznaczył także swoje przywiązanie do rodzinnego miasta, co zaowocowało nadaniem mu tytułu Honorowego Obywatela Pabianic. Janusz Alwasiak zmarł 12 lipca 2019 roku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w historii polskiej medycyny oraz edukacji.
Życiorys
Młodość
Janusz Alwasiak, będący jednym z pięciu synów Michała Alwasiaka oraz Janiny z domu Kołodziejczyk, dorastał w typowej rodzinie robotniczej. W momencie wybuchu II wojny światowej miał zaledwie 7 lat i musiał kontynuować naukę w trudnych warunkach, korzystając z tajnych kompletów edukacyjnych. W 1942 roku został sam z matką i braćmi, ponieważ jego ojciec został uwięziony w obozie koncentracyjnym w Auschwitz, a później w Buchenwaldzie. W 1951 roku zdał maturę w Gimnazjum im. Jędrzeja Śniadeckiego w Pabianicach, które obecnie nosi miano I Liceum Ogólnokształcącego im. Jędrzeja Śniadeckiego. Po ukończeniu szkoły średniej, w latach 1951–1957, rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Łodzi.
Kariera medyczna
Swoją zawodową karierę lekarza Janusz Alwasiak rozpoczął w Szpitalu Miejskim w Pabianicach. Już 24 września 1960 roku uzyskał pierwszy stopień specjalizacji z anatomii patologicznej, znanej również jako patomorfologia, a 30 kwietnia 1964 roku zdobył I stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych. W tym samym roku rozpoczął pracę w Zakładzie Anatomii Patologicznej Akademii Medycznej w Łodzi, gdzie miał zaszczyt pracować pod kierunkiem profesora Aleksandra Pruszczyńskiego. 11 kwietnia 1968 roku zdobył tytuł specjalisty II stopnia w zakresie anatomii patologicznej, a 10 grudnia 1969 roku obronił swoją rozprawę doktorską, której promotorem był docent Andrzej Głuszcz, uzyskując tytuł doktora nauk medycznych. W 1975 roku, 14 maja, zdobył tytuł specjalisty neuropatologii. Po tym etapie kariery przeniósł się do Ośrodka Naukowo-Badawczego Akademii Medycznej w Łodzi, który później przekształcono w Katedrę Onkologii, gdzie kierownikiem był prof. Leszek Woźniak. Tam pełnił funkcję kierownika Pracowni Cytodiagnostyki Klinicznej. Po zakończeniu przewodu habilitacyjnego 15 grudnia 1981 roku, w lipcu 1983 roku uzyskał tytuł docenta. W 1986 roku awansował na profesora nadzwyczajnego Akademii Medycznej w Łodzi, a 12 maja 1992 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej odznaczył go tytułem profesora zwyczajnego nauk medycznych. W 1996 roku objął stanowisko kierownika Zakładu Patologii Nowotworów w Katedrze Onkologii Akademii Medycznej w Łodzi. Pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego w 1999 roku, nadal angażował się w działalność zawodową. Janusz Alwasiak znalazł spoczynek na Cmentarzu Ewangelickim w Pabianicach.
Działalność pozazawodowa
W latach 1949–1965 Janusz Alwasiak aktywnie uprawiał sport, grając jako piłkarz w klubie PTC Pabianice oraz jako hokeista w Włókniarzu Pabianice. Dodatkowo, w ramach Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) trenował narciarstwo. Od 1988 roku zaangażował się w działalność społeczną, wspierając Pabianice, a także stał się czynnym członkiem Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Pabianic, co później zaowocowało nadaniem mu tytułu Członka Honorowego. 5 listopada 1996 roku otrzymał zaszczytny tytuł Honorowego Obywatela Miasta Pabianice.
Dorobek naukowy
Janusz Alwasiak, znany ze swojej działalności naukowej, skupił się na badaniach nad nowotworami, a w szczególności ośrodkowego układu nerwowego. W ciągu swojej kariery opublikował aż 98 prac dotyczących mechanizmów obronnych w nowotworach, wznów glejaków, a także wzrostu i rozsiewu chłoniaków w ośrodkowym układzie nerwowym. Co istotne, 59 z tych publikacji zostało przygotowanych w językach obcych, co podkreśla międzynarodowy zasięg jego badań.
Janusz Alwasiak uczestniczył w licznych szkoleniach w czołowych ośrodkach medycznych, takich jak Uniwersytet Stanford w Kalifornii, czy też Uniwersytet Tromsø w Norwegii. Jego wiedza była poszerzana także dzięki szkoleniom w szpitalach w Bodø i Skien w Norwegii, a także w Leiden i Delfcie w Holandii. W latach 1973–1977 pełnił funkcję kierownika polsko-amerykańskiego zespołu, który badał biologię i histochemię glejaków, co tylko potwierdza jego znaczący wkład w rozwój tej dziedziny.
Alwasiak jest członkiem wielu stowarzyszeń i organizacji naukowych. Najważniejsze z nich to:
- Polskie Towarzystwo Onkologiczne, gdzie w latach 1982–1990 piastował stanowisko przewodniczącego Oddziału Łódzkiego PTO i otrzymał tytuł członka honorowego,
- Towarzystwo Patologów Polskich,
- Krajowy Zespół Specjalistyczny w dziedzinie patomorfologii, pełniąc rolę wiceprzewodniczącego w latach 1987–1991,
- Komisja Neuroonkologii Komitetu Nauk Neurologicznych Polskiej Akademii Nauk,
- European Academy of Pathology,
- International Society of Neuropathology.
W zakresie edukacji medycznej, Janusz Alwasiak kierował specjalizacjami dla 7 lekarzy w dziedzinie patomorfologii oraz 2 w dziedzinie neuropatologii. Poprowadził również do pięciu doktoratów w obszarze nauk medycznych, w tym badania nad pochodzeniem komórek śródmiąższowych naczyniaka płodowego oraz analizy dotyczące nowotworów szyjki macicy. Większe osiągnięcia z tego zakresu obejmują:
- Badania nad pochodzeniem komórek śródmiąższowych naczyniaka płodowego (dr Aleksandra Omulecka, 1 stycznia 1990),
- Wyniki leczenia elektrokonizacją ciężkiej dysplazji i raka przedinwazyjnego szyjki macicy (CIN III) (dr Janusz Sobotkowski, 25 maja 1993),
- Histoklinika prymitywnych neuroektodermalnych guzów CUN (dr Paweł Kolasa, 21 czerwca 1994),
- Badania odległe kobiet z rozpoznaniem cytologicznym CIN (follow-up) (dr Jan Matyjaszczyk, 13 grudnia 1994),
- Białko p 65 w naciekającym przewodowym raku sutka u kobiet (dr Marek Stempień, 4 czerwca 1996).
Na zakończenie, warto podkreślić, że Janusz Alwasiak recenzował rozprawę habilitacyjną prof. Stanisława Spornego pod tytułem „Cytodiagnostyka chorób tarczycy” (15 grudnia 1998). Jego dorobek naukowy z pewnością pozostawił trwały ślad w dziedzinie onkologii i neuropatologii, a jego wkład w rozwój tych nauk jest nieoceniony.
Przypisy
- Rok temu odszedł Janusz Alwasiak (1932-2019). www.zyciepabianic.pl. [dostęp 21.12.2021 r.]
- Odszedł profesor Janusz Alwasiak – znakomity lekarz. zyciepabianic.pl. [dostęp 12.07.2019 r.]
- Roman Kubiak - My Pabianiczanie. Agencja Dziennikarzy, 2019, s. 5-8, język polski, ISBN 978-83-945659-1-6
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Jerzy Leowski | Alicja Kurnatowska | Jan Berner | Jerzy Kasperski | Leonard Lorentowicz | Włodzimierz KuroczyńskiOceń: Janusz Alwasiak