Parafia św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty i św. Wawrzyńca Męczennika w Pabianicach

---

Historia

Obecny kościół parafialny św. Mateusza usytuowany jest na ziemi, która historycznie była częścią posiadłości kanoników Kapituły Krakowskiej. Została ona ufundowana przez Judytę, żonę Władysława Hermana, w roku 1082. Ten teren, znany w opisach Jana Długosza jako Chropy, określany jako „państwo pabianickie”, był w owym czasie prawie całkowicie porośnięty puszczą, gdzie „łatwiej można spotkać dzikie zwierzęta, aniżeli uprawne pole”. Przypuszcza się, że wówczas obszar ten należał do parafii w Górce.

Dopiero w połowie XIV wieku nastąpił intensywny rozwój zasiedlenia i zagospodarowania tego terenu. W rezultacie w tym samym okresie utworzono miasto Pabianice, a już w 1398 roku erygowano parafię o wezwaniu św. Mateusza i św. Wawrzyńca. W akcie erekcyjnym, zapisanym na pergaminie i opatrzonym pieczęcią Kapituły Gnieźnieńskiej, zaznaczono, że „w miasteczku Pabianice” „za arcybiskupa Dobrogosta w roku 1398 parafia erygowana” przy współfinansowaniu Jarosława Bogorii Skotnickiego.

Pierwsza drewniana świątynia, która gościła dwukrotnie króla Władysława Jagiełłę (w latach 1432 i 1491) oraz Kazimierza Jagiellończyka (w 1463 r.), spłonęła niestety w wielkim pożarze, który nawiedził miasto w 1532 roku. W odpowiedzi na straty, Kapituła Krakowska nakazała wzniesienie nowego kościoła – również drewnianego, ale o wiele bardziej stylowego i większego od poprzednika, aczkolwiek pozbawionego wieży.

Prawdziwa zmiana nastąpiła dopiero 5 kwietnia 1583 roku, gdy położono kamień węgielny pod budowę nowej, murowanej świątyni, dedykowanej św. Mateuszowi. Powstała ona w latach 1583–1588, wzorując się na katedrze w Płocku, zgodnie z planami Ambrożego Włocha. Ta późnorenesansowa świątynia przetrwała do dzisiaj, chociaż jedynie jedna z kopuł na skrzyżowaniu naw, najbardziej przypominająca płocką katedrę, uległa zniszczeniu w wyniku pożaru w 1823 roku i od tamtej pory nie została odbudowana.

W tym miejscu wzrastał i dojrzewał do kapłaństwa Rajmund Kolbe, późniejszy św. Maksymilian. Właśnie tutaj przyjął swoją pierwszą komunię świętą, a w 1906 roku, według jego własnych relacji, doświadczył widzenia Matki Bożej, która wręczyła mu dwie korony: białą symbolizującą czystość oraz czerwoną, która oznaczała męczeństwo.

Grupy parafialne

W parafii św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty oraz św. Wawrzyńca Męczennika w Pabianicach istnieje wiele aktywnych grup, które wspierają życie duchowe oraz pielęgnują chrześcijańskie wartości.

Do najważniejszych z nich należą:

• Pabianicka Szkoła Wiary,
• chór parafialny „Lira”,
• koło misyjne,
• Żywa Róża,
• Czciciele Matki Bożej Pocieszenia,
• Czciciele św. Franciszka,
• Rycerstwo Niepokalanej,
• ministranci,
• schola dziecięca,
• oaza dziecięca,
• asysta parafialna.

Kolejni proboszczowie parafii

Historia proboszczów w parafii św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty oraz św. Wawrzyńca Męczennika w Pabianicach sięga końca XIV wieku. W 1398 roku, kiedy parafia została erygowana, jej pierwszym proboszczem był ks. Wojciech z Tuszyna.

Przez kolejne stulecia parafia miała wielu duchownych na tym stanowisku. ks. Leonard z Krakowa objął probostwo w 1448 roku, a ks. Mikołaj z Płocka był proboszczem w latach 1511-1523, w czasie spisywania znanego dokumentu „Liber Beneficiorum” autorstwa Jana Łaskiego.

W 1588 roku, kiedy miała miejsce konsekracja kościoła parafialnego, jego proboszczem był ks. Kacper Jagielski. Przez następne lata parafia miała różnych proboszczów, w tym:

• ks. Walenty Parzynczew do roku 1610,
• ks. Wojciech Strzesz w latach 1610–1652,
• ks. Sebastian Starczewski od 1653 do 1680,
• ks. kan. Mateusz Mikliński w latach 1680–1700,
• ks. kan. Franciszek Wysocki od 1700 do 1724,
• ks. Stanisław Kręski w latach 1723–1728,
• ks. Michał Hamerski pomiędzy 1758 a 1774,
• ks. Tomasz Czernikiewicz od 1774 do 1796,
• ks. kan. Stefan Marszycki w latach 1796–1805,
• ks. Jan Nepomucen Szemberg od 1805 do 1819,
• ks. Florian Płoski w latach 1820–1825,
• ks. kan. Leonard Urbankiewicz od 1826 do 1864,
• ks. prałat Edward Franciszek Szulc od 1864 do 1912,
• ks. kan. Tomasz Świnarski pomiędzy 1913 a 1919,
• ks. prałat Stanisław Mirecki w latach 1920–1932,
• ks. kan. Mieczysław Lewandowicz od 1932 do 1941,
• ks. Zygmunt Zych w latach 1941–1945,
• ks. kan. Jan Rubaszkiewicz od 1945 do 1947,
• ks. prałat Antoni Kaczewiak w latach 1947–1963,
• ks. infułat Stanisław Świerczek od 1963 do 1989,
• ks. prałat Jan Szuba w latach 1989–2011,
• ks. kan. Henryk Eliasz od 2011 do 2018,
• ks. kan. Andrzej Chmielecki w latach 2018-2020,
• ks. Paweł Kutynia, który pełni tę posługę od 2020 roku.

Każdy z tych duchownych pozostał w pamięci parafian, wnosił w życie społeczności lokalnej wartości duchowe i moralne.

Księża pochodzący z parafii

W parafii św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty oraz św. Wawrzyńca Męczennika w Pabianicach można znaleźć wiele znaczących postaci duchownych, którzy swoją posługę pełnili w różnych latach. Poniżej przedstawiamy listę kapłanów związanych z tą wspólnotą.

• † o. Maksymilian Maria Kolbe OFMConv, wyświęcony w 1918 roku,
• † bp Bohdan Bejze, wyświęcony w 1953 roku,
• ks. Bogdan Bakies, wyświęcony w 1965 roku,
• ks. Krzysztof Kołodziejczyk, wyświęcony w 1974 roku,
• ks. Sławomir Klich, wyświęcony w 1993 roku,
• ks. Maciej Drewniak SDB, wyświęcony w 2002 roku.

---

Oceń: Parafia św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty i św. Wawrzyńca Męczennika w Pabianicach

---