Lucjan Jaroszka

---

Historia

Młodość

Lucjan Jaroszka, syn Florentyny i Brunona, dorastał w zamożnej rodzinie o głęboko zakorzenionych wartościach patriotycznych oraz religijnych. Jego ojciec był właścicielem masarni i członkiem cechu wędliniarzy w Pabianicach. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej nr 6, kontynuował naukę w Gimnazjum Męskim im. J. Śniadeckiego w Pabianicach. W 1933 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, jednak szybko przerwał naukę, przenosząc się do Łodzi, aby wstąpić do Wyższego Seminaru Duchownego. To właśnie tutaj nawiązał bliską przyjaźń z ks. Stanisławem Świerczkiem. W dniu 2 lipca 1939 roku przyjął sakrament kapłaństwa z rąk bpa Włodzimierza Jasińskiego. Niestety, po nadejściu nowego roku został wysłany na dalsze studia do Rzymu, jednak wybuch II wojny światowej uniemożliwił opuszczenie kraju.

Okres wojny

W trakcie kampanii wrześniowej zginęli dwaj jego bracia – Leonard i Witold. Ksiądz Lucjan pozostał w Pabianicach, gdzie od 6 grudnia 1939 roku pełnił posługę jako wikariusz w parafii św. Mateusza i kapelan szpitala przy ulicy Żeromskiego. Oprócz tego, aktywnie zaangażował się w działalność konspiracyjną, prowadząc tajne nauczanie w swoim domu, udzielając sakramentów oraz odprawiając msze w prywatnych mieszkaniach. Jako kapelan Szarych Szeregów i Armii Krajowej redagował podziemną gazetkę „Na zachodnim szańcu”. Niestety, 6 lutego 1943 roku został aresztowany wraz z pozostałymi członkami rodziny Jaroszków. W wyniku tego tragicznego wydarzenia jego siostra zginęła w Auschwitz, matka została zamordowana w więzieniu na ulicy Sterlinga, a ojciec, po obozie w Mauthausen-Gusen, zmarł wkrótce po powrocie do domu. Ksiądz Lucjan jedyny ocalał z rodziny. W pierwszej kolejności trafił do aresztu na ulicy Sterlinga w Łodzi, a po kilku miesiącach osadzono go w obozie w Mauthausen pod numerem 31760, gdzie pracował w kamieniołomach. W sierpniu 1943 roku został przewieziony do pracy w fabryce samolotów Wiener-Neudorf w Austrii. 1 grudnia 1944 roku znalazł się w obozie koncentracyjnym Dachau, gdzie przydzielono mu numer 134376, w bloku 28, w którym spotkał swego bliskiego przyjaciela, ks. Stanisława Świerczka. Ten czas był dla niego najtrudniejszym okresem w życiu, z którego wolność odzyskał 29 kwietnia 1945 roku.

Okres powojennej emigracji

Ze względu na realne zagrożenie represjami ze strony władz komunistycznych związane z jego działalnością konspiracyjną w latach 1939–1943, zdecydował się nie wracać do Polski. Ostatecznie osiedlił się w Bawarii, gdzie podjąc studia prawnicze na Uniwersytecie w Dillingen, uzyskał w 1947 roku magisterium z zakresu prawa kanonicznego. W 1950 roku, na prośbę biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Gawliny, wyjechał do Australii. Tam podjął odpowiedzialność duszpasterską wśród Polonii w Gippsland, a od 1954 roku w Geelong w stanie Wiktoria. Służył jako kapelan dla polskich emigrantów, zwłaszcza tych, którzy walczyli w II Korpusie Armii gen. Władysława Andersa. Tworzył struktury polonijne, wspierając rodaków, którzy podobnie jak on, czuli się osamotnieni z powodu braku możliwości powrotu do kraju – stracił polskie obywatelstwo i zakazano mu wjazdu do Polski. Koordynował także peregrynację obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w Australii. Systematycznie wspierał Kościół Łódzki, przesyłając prasę, książki i filmy o tematyce katolickiej, które wówczas były niedostępne w Polsce. Głosił rekolekcje nie tylko w Australii ale także w Nowej Zelandii oraz Papui-Nowej Gwinei. W 1973 roku zorganizował wizytę kard. Karola Wojtyły na Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w Melbourne.

Okres ponownego pobytu w Pabianicach

W 1974 roku, po wielu staraniach, ks. Lucjan Jaroszka wrócił do Polski, osiedlając się przy parafii św. Mateusza w Pabianicach, której proboszczem był ks. Stanisław Świerczek. Mimo że był w stanie częściowego spoczynku, aktywnie angażował się w życie kościoła oraz miasta, a jego mocne kazania patriotyczne przyciągały tłumy wiernych. Dzięki jego staraniom powstało wiele cennych inicjatyw, takich jak:

• spisanie czterotomowej kroniki parafii św. Mateusza w Pabianicach, w tym celu żmudnie zbierał informacje w archiwach kościelnych w Krakowie, Włocławku i Gnieźnie,
• w 1980 roku przekazanie rodzinnych gruntów przy ul. Karolewskiej 48 nowo erygowanej parafii św. Maksymiliana pod budowę kościoła,
• w 1988 roku ufundowanie jednego z 24 dzwonów, które zawieszono na wieży kościoła św. Mateusza z okazji 400-lecia parafii,
• w 1989 roku uczestnictwo w Komitecie Honorowym Odbudowy Pomnika Niepodległości w Pabianicach,
• w 1991 roku pomysłodawca i główny sponsor pierwszego pomnika św. Maksymiliana, który stanął przy kościele św. Mateusza w Pabianicach,
• w 1992 roku ufundowanie Epitafium poświęconego ks. Stanisławowi Świerczkowi w kościele św. Mateusza oraz tablicy w kościele NMP Różańcowej w Pabianicach, upamiętniającej ks. Leopolda Petrzyka, zamordowanego współwięźnia z Dachau,
• w 1993 roku przekazanie środków z odszkodowania za pobyt w obozach koncentracyjnych na ufundowanie płaskorzeźby Jana Pawła II umieszczonej na frontonie kościoła św. Mateusza, co stanowiło jego wotum wdzięczności za ocalenie życia,
• w 1993 roku również przekazanie Muzeum Archidiecezji Łódzkiej cenną kolekcję srebrnych monet oraz znaczków Poczty Państwa Watykańskiego.

Za swoje znaczące zasługi został odznaczony wieloma wyróżnieniami, w tym:

• tytuł kapelana Jego Świątobliwości papieża Pawła VI, czyli prałata nadany 19 kwietnia 1968 roku na wniosek kard. Stefana Wyszyńskiego,
• tytuł prałata honorowego Jego Świątobliwości papieża Jana Pawła II w dniu 23 maja 1989 roku,
• tytuł kanonika Archikatedralnej Kapituły Łódzkiej nadany 19 października 1991 roku,
• tytuł protonotariusza Apostolskiego, czyli infułata w 1993 roku,
• tytuł Honorowego Obywatela Miasta Pabianic nadany 3 listopada 1993 roku, będąc pierwszą osobą uhonorowaną w ten sposób w historii tego miasta.

Choć infuły nigdy nie założył, to po półtorarocznej walce z chorobą, dotknięty afazją i poruszający się na wózku inwalidzkim, zmarł 4 lipca 1995 roku w wieku 82 lat. W jego pogrzebie uczestniczyli biskupi łódzcy: Władysław Ziółek, Bohdan Bejze oraz Adam Lepa, a także licznie zgromadzone duchowieństwo, władze miasta Pabianice oraz przedstawiciele Armii Krajowej, wśród tłumów pabianiczan. Kondukt pogrzebowy pieszo przebył ulice miasta, a trumna została złożona w rodzinnym grobowcu rodziny Jaroszków na pabianickim cmentarzu katolickim.

---

Oceń: Lucjan Jaroszka

---