Karol Siciński, urodzony 5 października 1884 roku w Pabianicach, to postać, która pozostawiła trwały ślad w polskiej architekturze i sztuce. Jako architekt i malarz, jego wkład w odbudowę po I wojnie światowej jest szczególnie godny uwagi.
W ciągu swojego życia, Siciński pracował nad projektami odbudowy miejscowości, takich jak Kazimierz Dolny i Kalisz, chociaż jego projekt dla Kalisza nigdy nie został zrealizowany. Zmarł 7 sierpnia 1965 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo artystyczne.
Życiorys
Karol Siciński przyszedł na świat w rodzinie związanej z rzemiosłem artystycznym; jego ojcem był Wincenty, stolarz artystyczny, a matką Józefa Wlazłowicz. Wzbogacając swoje wykształcenie, ukończył gimnazjum znajdujące się przy Starym Rynku w Pabianicach. Po uzyskaniu matury w 1905 roku, rozpoczął naukę w Wyższej Szkole Przemysłowej w Krakowie, gdzie poszerzał swoją wiedzę z zakresu budownictwa oraz rzeźby, ucząc się pod okiem profesora Jana Reszki. W 1908 roku kontynuował naukę w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie miał zaszczyt kształcić się pod kierunkiem wybitnych artystów, takich jak Leon Wyczółkowski oraz Stanisław Dębicki.
W 1913 roku Siciński zawarł związek małżeński z Jadwigą z Feltynowskich, która żyła w latach 1893–1966, i osiedlił się w Warszawie. W tym okresie nawiązał współpracę z pracownią architektów Zdzisława Kalinowskiego oraz Czesława Krzywickiego. W 1916 roku z inicjatywy Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości rozpoczął inwentaryzację Kazimierza Dolnego, co zapoczątkowało jego długofalowe zaangażowanie w architekturę tego miasta. W 1919 roku stworzył projekt schroniska „Murowaniec” na Hali Gąsienicowej, który stał się fundamentem dla wielu późniejszych przedsięwzięć architektonicznych. Wykonał także projekt willi w wąwozie Małachowskiego z białego kamienia i drewna dla Marii Kuncewiczowej, a także szkoły oraz domu artystów w pobliżu rynku.
W latach 1919–1920 Siciński pełnił funkcję w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, gdzie pracował w departamencie budownictwa szkolnego, a równocześnie uczył architektury wnętrz w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych. Działalność artystyczna Karola Sicińskiego nie ograniczała się tylko do okresu międzywojennego. Po II wojnie światowej stał się odpowiedzialny za odbudowę Kazimierza Dolnego, gdzie zrealizował szereg projektów. Wśród jego osiągnięć znalazła się odbudowa bożnicy, w której później utworzono kino, oraz prace w odbudowanych spichlerzach, gdzie powstało schronisko młodzieżowe. Dzięki jego zaangażowaniu, Kazimierz Dolny obecnie jest doceniany jako zespół urbanistyczno-krajobrazowy, który zachował historyczny układ ośrodka handlu, mieszczącego się na szlaku wiślanym.
W czasie II wojny światowej Karol przebywał w Warszawie, jednak los okazał się okrutny, gdy w wieku 18 lat zmarł jego syn Andrzej (1922–1940). Po upadku powstania warszawskiego przeszedł w ewakuację do Pruszkowa, a następnie udał się do Pabianic. Po wojnie otrzymał zadanie jako delegat Ministerstwa Kultury i Sztuki ds. Odbudowy Kazimierza. W latach 1947–1958 sprawował szefostwo w Państwowej Pracowni Konserwatorskiej znajdującej się w Kazimierzu Dolnym. Otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia w 1952 roku, wyróżniającą go za ożywienie i twórczą rekonstrukcję architektury Kazimierza n. Wisłą. Karol Siciński zmarł w Warszawie i spoczywa w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym św. Jana w Kazimierzu Dolnym.
Ordery i odznaczenia
Karol Siciński był uhonorowany różnymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego zasługi i wkład w życie społeczne oraz polityczne. Wśród otrzymanych wyróżnień znajdują się:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1955 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku.
Upamiętnienie
W 2005 roku Karol Siciński został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Kazimierza Dolnego, co miało miejsce po jego śmierci.
Przypisy
- Pan na Kazimierzu. Pabianiczanin Karol Siciński dwukrotnie podnosił z ruin urokliwe miasteczko nad Wisłą. Byliście w Kazimierzu Dolnym? | Życie Pabianic [online], Życie Pabianic - portal informacyjny, 21.08.2020 r. [dostęp 05.08.2024 r.]
- a b Karol Siciński [online], w Kazimierzu Dolnym.pl, 22.11.2022 r. [dostęp 05.08.2024 r.]
- a b c d Architekt - odnowiciel Kazimierza [online], um.pabianice.pl [dostęp 01.12.2023 r.]
- Agnieszka Stelmach: Karol Siciński [online], Kazimierz Dolny, 14.01.2019 r. [dostęp 01.12.2023 r.]
- Roman Kubiak, My Pabianiczanie. Agencja Dziennikarzy, 2019, s. 261–264, ISBN 978-83-945659-1-6.
- Cmentarz parafialny [online], Kazimierz Dolny [dostęp 05.08.2024 r.]
- Artyści, powstańcy i żołnierze wśród pochowanych na cmentarzu w Kazimierzu Dolnym [online], dzieje.pl [dostęp 05.08.2024 r.]
- Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 7, 23.07.1952 r.
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Czesław Rutkowski | Łukasz Barys | Kacper Płusa | Tomasz Sobczak (malarz) | Sławomir Łuczyński | Dora Diamant | Jerzy Busza | Aleksandra Gietner | Krystyna Nawrocka | Olga Hans | Adam Aleksander Bielski | Kazimierz Banat | Jerzy Stefan (muzyk) | Janusz Zabiegliński | Marta Śniady | Henryk Debich | Krzysztof Adamek | Marlena Miarczyńska | Jan Lorentowicz | Maciej Michalski (fotograf)Oceń: Karol Siciński