Magdalena Samborska

---

Życiorys

Magdalena Samborska to uznana artystka i wykładowczyni, która w 1996 roku ukończyła Akademię Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Od 2009 roku dzieli się swoją wiedzą jako wykładowczyni na tej samej uczelni, a od 2021 roku prowadzi autorską pracownię na studiach magisterskich.

W 2013 roku obroniła swoją pracę doktorską o tytule Cytowanie płci – analiza relacji między ubiorem a tożsamością płciową. Habilitację uzyskała na podstawie dysertacji pod nazwą Moda jako Inny sztuki na Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu w 2021 roku.

Rok 1998 przyniósł jej stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki, a dekadę później, w 2008 roku, zdobyła stypendium twórcze Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2013 roku wyróżniła się zdobyciem Grand Prix na II Biennale Sztuki w Piotrkowie Trybunalskim za film Narodziny rozpadu.

W ostatnich latach, w 2021 roku, artystka otrzymała wyróżnienie na Biennale Tkaniny Artystycznej w Poznaniu za obiekt After Kobro. Jej twórczość spotyka się z uznaniem również w 2023 roku, kiedy to zdobyła pierwszą nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Cyfrowej Fotokreacji Cyberfoto w Częstochowie za cykl fotografii zatytułowany Dermografia.

Twórczość

Artystka zadebiutowała na scenie sztuki w 1998 roku, prezentując wystawę pod tytułem Stygmat płci pięknej w Galerii Manhattan w Łodzi. Jej twórczość obejmuje wiele prestiżowych wystaw sztuki kobiecej, w tym m.in. Kobieta o kobiecie (Bielsko-Biała, 2007), Decydentki (Kraków, 2018) oraz Kobieta na duszę (Łódź, 2003). Na początku swej kariery artystycznej, Magdalena Samborska nawiązywała w swej pracy do tematów związanych ze światem mody oraz historią ubioru, integrując te wątki z ideami feministycznymi.

Jedną z jej pierwszych instalacji, zatytułowaną Dekonstrukcje czasopism kobiecych (2000), artystka stworzyła, wykorzystując fotografie kobiet z reklam kosmetyków. W tej pracy oklejała nimi papierowe, przestrzenne rzeźby głów, co prowadziło do deformacji i rozdarcia wizerunków. Z tych materiałów powstały instalacje, w których papierowe głowy były eksponowane na otwartych stronach czasopism, z których pochodziły zdjęcia. Taki zabieg pozwalał na konfrontację idealnych, pomalowanych twarzy z karykaturalnymi rzeźbami, co często interpretowano jako krytykę chirurgii plastycznej.

Kolejnymi ważnymi projektami artystki były obiekty balansujące pomiędzy rzeźbą a modą, jak na przykład Zaprzęg gorsetów (2000), w którym gorsety stały na podeście, czekając na domniemanego widza, oraz Wpisana w przestrzeń (2002) – imponująca, trzymetrowa, czerwona suknia z krynoliną, dominująca w przestrzeni galerii.

Około 2009 roku, twórczość Samborskiej zaczęła się rozwijać w kierunku fotografii cyfrowej. Nie porzucając kobiecego punktu widzenia, artystka wprowadziła nowe tematy, takie jak transgeniczność czy transhumanizm, w kontekście postmodernistycznej tożsamości.

W serii fotografii Kościec tożsamości (2013), naga kobieca postać splata się z drewnianymi łyżkami, łopatkami i innymi przedmiotami kuchennymi. Prace te nawiązują do kulturowej performatywności płci w rozumieniu Judith Butler. Bohaterka zdjęć uczestniczy w kuchennych rytuałach, które potwierdzają jej kobiecość. To z kolei wywołuje pytania o relacje ciała z przedmiotami, co wprowadza mitologiczne i religijne konteksty, silnie akcentowane w filmie Narodziny rozpadu, w którym zdjęcia znalazły swoje odzwierciedlenie.

Fotograficzne eksperymenty Samborskiej dotyczące związku ciała i codziennych przedmiotów obecne są również w cyklu Mitologie domowe (2017), gdzie nagie ciała łączą się z rurą od odkurzacza, a postacie na zdjęciach odwołują się do mitologicznych osobowości powiązanych z wężami, takich jak Hekate czy Meduza. W jej ujęciu prozaiczne przedmioty zamieniają się w symbole siły.

W serii zdjęć Dermografia (2023) artystka przedstawia obiekty, które przybierają formę odcisków lub tatuaży, wyraźnie naznaczających nagą sylwetkę. Natomiast cykl Płeć domniemana (2015) eksploruje tajemnicę płci, gdzie dłonie zastępują genitalia, układając się w gesty mające różne znaczenia kulturowe. W serii autoportretów Zniszczota niedowcieleń (2021) Samborska zatarła swoją tożsamość, tworząc obrazy hybryd ludzi i zwierząt, nawiązujące do historycznej ikonografii. Eksperymenty te rysują współczesne dylematy związane z genetyką.

W serii Rozkoszmary (2022) artystka korzysta z metody lustrzanych odbić oraz nakładania obrazów, kiedy nagie postacie toczą się po barokowych tkaninach. Te ujęcia mogą przywoływać skojarzenia zarówno z narodzinami, jak i przemocą seksualną, co potęguje emocjonalność wyrazu artystki.

Wybrane wystawy indywidualne

Artystka Magdalena Samborska ma na swoim koncie wiele znaczących wystaw indywidualnych, które miały miejsce w różnych galeriach w Polsce.

• 2019: Moda jako Inny sztuki, Galeria Patio 2, Akademia Humanistyczno Ekonomiczna, Łódź,
• 2017: Rytuały tożsamości, Galeria Tłustym Drukiem, Łódź,
• 2014: Anatomia niepewności, Ośrodek Działań Artystycznych, Piotrków Trybunalski,
• 2008: Celebracja nieobecności, Galeria Bałucka, Łódź,
• 2007: Liturgia przedmiotu, Galeria Sztuki Wozownia, Toruń,
• 2006: Chwiejna równowaga, Galeria Akademicka, Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania, Łódź,
• 2003: Strategia uwodzenia, Galeria Bałucka, Łódź,
• 2001: Śmierć z głodu przy suto zastawionym stole, (Bałtyckie Biennale Sztuki Współczesnej – Sybaris. Okropny urok cywilizacji), Galeria Amfilada, Szczecin,
• 2000: Aksamitne tortury, Galeria Przedmiotu BB, Kraków,
• 1998: Stygmat Płci Pięknej, Galeria Manhattan, Łódź.

Wybrane wystawy zbiorowe

W ciągu swojej kariery artystycznej, Magdalena Samborska uczestniczyła w licznych wystawach zbiorowych, które przyczyniły się do jej uznania w świecie sztuki. Oto niektóre z nich:

• 2023: XXVI Międzynarodowy Konkurs Cyfrowej Fotokreacji CYBERFOTO, Regionalny Ośrodek Kultury, Galeria Fotografii ART- FOTO, Częstochowa,
• 2022: Asocjacje. Jak gdyby, tak jakby…, Instytut Cybernetyki Sztuki, Gdańsk,
• 2021: III Biennale Tkaniny Artystycznej, Przyszłość wolności, Stara Papiernia, Poznań; XXIV Międzynarodowy Konkurs Cyfrowej Fotokreacji CYBERFOTO, Regionalny Ośrodek Kultury, Galeria Fotografii ART- FOTO, Częstochowa,
• 2019: Łódź à Paris, Galeria Fundacji Sisley, Paryż,
• 2018: Decydentki, Dom Norymberski, Kraków;
• Negocjowanie tożsamości. Między realnym a wirtualnym w fotografii XXI wieku, Galeria Foto-Gen Ośrodka Kultury i Sztuki, Wrocław;
• Labirynt, IX Festiwal Nowej Sztuki, Syndrom des Übermaßes, Frankfurt (O),
• 2017: Awangarda i Awangardy. Tradycje awangardy w dziejach łódzkiej PWSSP/ ASP, Galeria Kobro, ASP, Łódź;
• XX Międzynarodowy Konkurs Cyfrowej Fotokreacji CYBERFOTO, Regionalny Ośrodek Kultury, Galeria Fotografii ART- FOTO, Częstochowa,
• 2016: Labirynt, VII Festiwal Nowej Sztuki, Modifikationen und Neuinterpretationen, Frankfurt (O);
• Dwie Katedry, Galeria u Jezuitów, Poznań,
• 2015: III Biennale Sztuki, W post-apokaliptycznym świecie. Iluzja czy droga wyjścia/dojścia?, Ośrodek Działań Artystycznych, Piotrków Trybunalski;
• Wzór, osnowa, wątek, Galerija Titanikas, Wilno,
• 2013: II Biennale Sztuki, Koniec człowieka?, Ośrodek Działań Artystycznych, Piotrków Trybunalski;
• Festival DIGITALBIGSCREEN 2013,
• Future- human? Kulturo Delavski Dom Trbovlje, Słowenia,
• 2012: Co się kryje na dnie oka? W kręgu auto/portretu z przełomu XX/XXI wieku, Galeria Sztuki Wozownia, Toruń,
• 2009: VI Biennale Fotografii, Fotografia/Ideologia/Polityka, Stary Browar-Słodownia, Poznań;
• 28 dni, Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia”, Gdańsk,
• 2007: Kobieta o kobiecie, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała,
• 2006: Miłość i demokracja, Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia”, Gdańsk;
• Hafty, koronki, kwiatki…, Wolna pracownia PGR ART. Kolonia Artystów, Stocznia, Gdańsk;
• Jej portret (nie) wierny, Galeria Manhattan, Łódź,
• 2005: Między rzeczywistością a nierzeczywistością. Performance, Sztuka akcji, Galeria Manhattan, Łódź;
• Art Poznań 2005, Targi Sztuki, Stara Rzeźnia, Poznań,
• 2003: Kobieta na duszę, Galeria Manhattan, Łódź;
• Papierowa sfera, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała,
• 2000: Opowieści Lagadyjskie, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko;
• Łódzki Salon Wiosenny, Ośrodek Propagandy Sztuki, Łódź,
• 1999: Krajowa Wystawa Malarstwa Młodych im. Eugeniusza Gepperta, Galeria Awangarda, Wrocław.

Publikacje naukowe

W dorobku naukowym Magdaleny Samborskiej znajduje się szereg istotnych publikacji, które przyczyniły się do badań nad sztuką i feminizmem. Oto kilka kluczowych prac:

• Magdalena Samborska, Freedom within the Boundaries of Feminism: Interpretations of Georgia O’Keeffe’s Art, „Art Inquiry. Recherches sur les Arts”, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2009, ISSN 1641-9278, język angielski, tom XXI, strony 231–242 [15.08.23],
• Magdalena Samborska, The hidden other. Clothing as an art object, „Art Inquiry. Recherches sur les Arts”, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2010, ISSN 1641-9278, język angielski, tom XXII, strony 187–199 [15.08.23],
• Magdalena Samborska, The Art of Women – from the Margin to the Mainstream, „Art Inquiry. Recherches sur les Arts”, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2014, ISSN 1641-9278, język angielski, tom XVI, strony 275–284 [15.08.23],
• Magdalena Samborska, INTORELABLE UGLINESS. A Turn in European Fashion as a Result of Confrontation with Japanese Aesthetics, „Art Inquiry. Recherches sur les Arts”, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2015, ISSN 1641-9278, język angielski, tom XVII, strony 309–320 [15.03.23],
• Magdalena Samborska, Fashion as the Other of art. The position of clothing design in the avant-garde art and the contemporary era, „Art Inquiry. Recherches sur les Arts”, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2017, ISSN 1641-9278, język angielski, tom XIX, strony 141–152 [15.03.23].

---

Oceń: Magdalena Samborska

---