Alfred Lenica

---

Życiorys

Alfred Lenica znany jest jako jeden z najbardziej wpływowych artystów polskiej sztuki nowoczesnej. Jego ojciec był majstrem w fabryce Kindlerów, lecz z powodu uzależnienia od alkoholu został wyrzucony z pracy i trafił do szpitala psychiatrycznego. W chwilach, gdy był trzeźwy, rysował dla swojego syna różne zwierzęta. Niestety, Alfred stracił ojca, gdy miał zaledwie 10 lat, co miało duży wpływ na jego późniejsze życie i twórczość.

W 1922 roku rozpoczął edukację na wydziale prawno-ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, równolegle studiując muzykę w miejscowym Konserwatorium Muzycznym. Pogłębiał swoje zainteresowania artystyczne, ucząc się rysunku w Poznańskim Instytucie Sztuk Pięknych pod okiem Adama Hannytkiewicza.

W latach 30. Lenica skupił się na malarstwie figuratywnym, tworząc martwe natury oraz pejzaże z wpływami kubizmu. Gdy wybuchła II wojna światowa, jego rodzina została wysiedlona z Poznania do Krakowa. Ten trudny czas okazał się przełomowy w jego karierze artystycznej. W Krakowie nawiązał przez przyjaźń z Jerzym Kujawskim głębsze zainteresowanie awangardą, co wpłynęło na kierunek jego twórczości.

Po wojnie powrócił do Poznania i zaangażował się w działalność artystyczną, stając się współzałożycielem awangardowej grupy 4F+R w 1947 roku. Jego eksperymenty twórcze znalazły odzwierciedlenie w sztuce abstrakcyjnej i taszyzmie. W 1948 roku wziął udział w I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, a rok później kierował zespołem malarzy, którzy dekorowali hotel Bazar w Poznaniu.

W drugiej połowie lat 40. oraz na początku lat 50., Lenica aktywnie uczestniczył w nurcie socrealizmu, tworząc realistyczne obrazy. Powrócił do tematów społecznych, namalował takie prace jak „Młody Bierut wśród robotników” oraz „Czerwony plakat” (1950). Mimo politycznych nakazów, w prywatnej twórczości starał się łączyć różnorodne techniki, na przykład w pracy „Tracimy dniówki” z 1953 roku z zastosowaniem kolażu i monotypii.

Od 1955 roku ukształtował się styl malarski Lenicy, który pozostawał mu wierny do końca życia. Jego prace to połączenie taszyzmu, surrealizmu, informelu oraz techniki drippingu. Malował na dużych formatach, posługując się innowacyjnymi metodami, uzyskując interesujące efekty kolorystyczne.

Artysta wiele podróżował, a w 1959/1960 roku, na zaproszenie ONZ, przebywał w Genewie, gdzie zrealizował malowidło ścienne „Trzy żywioły” (Woda, Ogień i Miłość). Utrzymywał bliskie kontakty z rodzimą awangardą, aktywnie uczestniczył w wystawach oraz plenerach w Osiekach i sympozjach, takich jak „Sztuka w zmieniającym się świecie” w 1966 roku.

W 1973 roku stworzył cykl obrazów „Chile, Chile”, inspirowany jego wizytą w Chile z 1970 roku, którego efemeryczny kontekst twórczy zbiegał się z politycznymi zawirowaniami tego okresu, gdy władzę w kraju przejął generał Pinochet. Alfred Lenica zmarł, a jego prochy spoczywają na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera B35-3-3).

Wystawy indywidualne

Alfred Lenica, znany polski artysta, miał na swoim koncie wiele indykowanych wystaw, które miały miejsce w różnych miastach. Oto chronologiczny przegląd jego indywidualnych ekspozycji:

• 1958 – Wystawa malarstwa Alfreda Lenicy, Galeria Zachęta, Warszawa,
• 1960 – Lenica, Galerie Ferrero, Genewa,
• 1963 – Alfred Lenica, Galeria Miejska Arsenał, Poznań,
• 1965 – Alfred Lenica, Galeria Krzysztofory, Kraków,
• 1965 – Alfred Lenica, Ośrodek Propagandy Sztuki, Łódź,
• 1973 – Alfred Lenica, Galeria 72, Chełm,
• 1974 – Alfred Lenica, Galeria Zachęta, Warszawa,
• 1981 – Alfred Lenica, Galeria Sztuki Alicji i Bożeny Wahl, Warszawa,
• 1987 – Alfred Lenica 1899–1977, Muzeum Śląskie, Katowice,
• 2002 – Alfred Lenica, Galeria Miejska Arsenał, ABC Gallery, Poznań,
• 2004 – Alfred Lenica, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot,
• 2014 – Alfred Lenica, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław,
• 2015 – Alfred Lenica, Barva – Gesto – Podvědomí, Museum Umeni, Olomouc, Czechy,
• 2015 – Alfred Lenica 50 lat później, Galeria Krzysztofory, Kraków.

Każda z tych wystaw przyczyniła się do popularyzacji jego twórczości i wzbogaciła polski krajobraz artystyczny.

Wystawy zbiorowe

Alfred Lenica, znany polski artysta, brał udział w licznych wystawach zbiorowych, które miały miejsce w różnych miastach i prestiżowych galeriach. Poniżej przedstawiamy przegląd wybranych wydarzeń, w których wziął udział:

• 1948 – I Wystawa Sztuki Nowoczesnej, Pałac Sztuki, Kraków,
• 1949 – Wystawa grupy 4F+R, Salon ZPAP, Poznań,
• 1957 – Moderna Poljska Umetnost, Miejska Galeria Sztuki Współczesnej, Belgrad,
• 1957 – II Wystawa Sztuki Nowoczesnej, Galeria Zachęta, Warszawa,
• 1959 – Od Młodej Polski do naszych dni, Muzeum Narodowe, Warszawa,
• 1959 – III Wystawa Sztuki Nowoczesnej, Galeria Zachęta, Warszawa,
• 1962 – I Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego, Szczecin,
• 1963 – Konfrontacje 63, Galeria Sztuki Nowoczesnej, Warszawa,
• 1965 – 17 Polish Painters, New York D’Arcy Galleries, Nowy Jork,
• 1969 – Exhibition of Contemporary Polish Art, Scottish National Gallery of Modern Art, Edynburg,
• 1970 – Five Polish Surrealistic Artists, Charlottenborg, Kopenhaga,
• 1975 – W kręgu nadrealizmu. Nurt metafizyczny w sztuce polskiej, Muzeum Narodowe, Wrocław,
• 1987 – Oblicza socrealizmu, Muzeum Narodowe, Warszawa; Ekspresja i ekspresjonizm w sztuce XX wieku, Muzeum Narodowe, Warszawa,
• 1990 – I Wystawa Sztuki Nowoczesnej – 50 lat później, Galeria Starmach, Kraków,
• 2013 – Wystawa Lenica-Matta, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków,
• 2018 – Abstrakce.pl, Museum Umeni, Olomouc, Ołomuniec, Czechy.

Te wystawy nie tylko stanowią bogaty dorobek artystyczny Lenicy, ale również ukazują jego wpływ na sztukę współczesną w Polsce i za granicą.

---

Oceń: Alfred Lenica

---